Α. Ζύγουρας - Η θεμελιακή δικαιική αρχή in dubio pro reo (οτι η αμφιβολία ισχύει υπέρ του κατηγορουμένου, ως απόρροια της αξίωσης για δίκαιη δίκη [fair trial] (εισαγγελικη πρόταση) ΕυρΣΔΑ 6 §1
Η θεμελιακή δικαιική αρχή in dubio pro reo (οτι η αμφιβολία ισχύει υπέρ του κατηγορουμένου, ως απόρροια της αξίωσης για δίκαιη δίκη [fair trial] (εισαγγελικη πρόταση) ΕυρΣΔΑ 6 § 1.-
Στις περιπτώσεις που ο χρόνος τελέσεως της πράξεως εμπίπτει σε χρονικό διάστημα που δεν εξειδικεύεται, οι αμφιβολίες ως προς τον ακριβή χρόνο τελέσεως αυτής που επιδρά στον χαρακτηρισμό της ως κακουργήματος ή πλημμελήματος, και επομένως και στην παραγραφή, ερμηνεύονται υπέρ του κατηγορουμένου σύμφωνα με τη θεμελιακή αρχή, κατα την οποία η αμφιβολία ισχύει υπέρ του κατηγορουμένου, και συνεπώς θεωρείται ως χρόνος τελέσεως το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η πράξη αποτελεί πλημμέλημα και το αξιόποινο έχει υποκύψει σε παραγραφή.
Aρειος Πάγος (ποινικό τμήμα σε συμβούλιο) 1745/2009 [Ι. Παπαδόπουλος]
(Σύνθεση: Εμ. Καλούδης, Αιμ. Λίτινα· εισαγγελέας: Ν. Μαύρος)
ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ν. Μαύρος εισήγαγε για κρίση στο Συμβούλιο τη σχετική δικογραφία με την πρόταση του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ανδρέα Ζύγουρα με αριθμό 81/6.3.2009, στην οποία αναφέρονται τα ακόλουθα:
(...) Φέρομεν ενώπιον του Δικαστηρίου υμών, συμφώνως με το άρθρον 485 § 1 ΚΠοινΔ, την παραδεκτώς, κατά τας διατάξεις των άρθρων 465 § 1, 473 § 1, 474 και 482 § 1 ιδίου Κώδικος ασκηθείσαν υπό του κατηγορουμένου Ι.Κ () αίτησιν αναιρέσεως κατά του 3/2009 βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Καλαμάτας και εκθέτομεν τα εξής:
Ι. Διά του πληττομένου βουλεύματος απερρίφθη κατ΄ουσίαν η έφεσις του ανωτέρω κατηγορουμένου κατά του 81/2008 βουλεύματος του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Καλαμάτας και επεκυρώθη το βούλευμα τούτο, που τον παρέπεμψεν εις το ακροατήριον διά να δικασθή διά α) αποπλάνησιν κατ΄ εξακολούθησιν παιδίσκης, συμπληρωσάσης τα δέκα όχι όμως και τα δεκατρία έτη (άρθρον 339 § 1 στοιχ. β ΠΚ) και β) κατάχρησιν ανηλίκου εις ασέλγειαν (άρθρ. 342 § 1 ΠΚ ως ίσχυε προ της αντικαταταστάσεώς του δι΄άρθρου 24 ν. 3500/2006). Κατά του βουλεύματος τούτου παραπονείται ήδη ο αναιρεσείων, προβάλλων τους υπό του άρθρου 484 § 1 στοιχ. β΄ και δ΄ ΚΠοινΔ λόγους αναιρέσεως εσφαλμένης εφαρμογής και ερμηνείας ουσιαστικών ποινικών διατάξεων και ελλείψεως ειδικής αιτιολογίας.
ΙΙ. Το αίτημα του αναιρεσείοντος κατηγορουμένου περί αυτοπροσώπου εμφανίσεώς του ενώπιον του Συμβουλίου υμών (άρθρα 309 § 2 και 485 § 1, 3 και 4 ΚΠοινΔ) είναι προεχόντως απαράδεκτον καθότι αόριστον, αφού δεν αναφέρονται εις αυτό έστω και συνοπτικώς τα ζητήματα διά τα οποία προτίθεται να παράσχη διευκρινίσεις (ΑΠ 1762/2006 Π Λογ 2006 σελ. 1882 κ.ά.). Κατά πάσαν δε περίπτωσιν είναι αβάσιμον, αφού ο αναιρεσείων διά του δικογράφου της αιτήσεως αναιρέσεως προβάλλει και αναλύει διεξοδικώς τους λόγους αναιρέσεως του βουλεύματος, ώστε να παρέλκη η αυτοπρόσωπος εμφάνισίς του εις το Συμβούλιον διά περαιτέρω διευκρίνισιν αυτών (ΑΠ 1574/2007, Π Λογ 2007 σελ. 1119, 1762/2006 ενθ΄ανωτ.).
ΙΙΙ. Θεμελιώδες αξίωμα του ποινικού συστήματος αποτελεί η αρχή in dubio pro reo, η οποία αντανακλά και εις τους λόγους εξαλείψεως του αξιοποίνου ως είναι η παραγραφή. Συνεπώς εφ΄ όσον ο χρόνος τελέσεως του εγκλήματος εμπίπτει εντός χρονικού διαστήματος, που δεν εξειδικεύεται, αι αμφιβολίαι ως προς τον ακριβή χρόνον τελέσεως του εγκλήματος, που επιδρά εις τον χαρακτηρισμόν αυτού ως κακουργήματος ή πλημμελήματος και επομένως εις την παραγραφήν, ερμηνεύονται υπέρ του κατηγορουμένου, συμφώνως προς την αρχήν in dubio pro reo και θεωρείται ως χρόνος τελέσεως το χρονικόν διάστημα, κατά το οποίον τούτο αποτελεί πλημμέλημα και το αξιόποινον έχει υποκύψει εις την παραγραφήν (ΑΠ 1264/2005 Πραξ Λογ ΠΔ 2005 σελ. 407, Χωραφά Ποιν.Δικ. έκδ. 9η, τόμ. α΄ σελ. 435).
ΙV. Εις την προκειμένην περίπτωσιν το αναιρεσιβληθέν βούλευμα απέρριψε την έφεσιν του κατηγορουμένου και επεκύρωσε το πρωτόδικον βούλευμα, που παρέπεμψεν αυτόν εις το ακροατήριον, διά να δικασθή διά το κακούργημα της αποπλανήσεως κατ΄εξακολούθησιν παιδίσκης συμπληρωσάσης το 10ον όχι όμως και το 13ον έτος της ηλικίας της. Κατά το διατακτικόν του πρωτοδίκου βουλεύματος ο κατηγορούμενος παρεπέμφθη διά να δικασθή, ότι εις την Καλαμάταν το θέρος του έτους 2003, διά πλειόνων πράξεων συνιστωσών εξακολούθησιν ενός και του αυτού εγκλήματος, ενήργησεν ασελγείς πράξεις με πρόσωπον που είχε συμπληρώσει τα δέκα, όχι όμως και τα δεκατρία έτη. Συγκεκριμένως δε εις μη εξακριβωθείσας ημερομηνίας κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα ήλθε δέκα φοράς περίπου εις συνουσίαν μετά της Π., γεννηθείσης την (), η οποία κατά τον ως άνω χρόνον είχε συμπληρώσει τα δέκα όχι όμως και τα δεκατρία έτη της ηλικίας της.
Κατά το εν χρήσει ημερολόγιον η θερινή περίοδος διαρκεί από 22 Ιουνίου έως 21 Σεπτεμβρίου. Εξ άλλου η παθούσα, γεννηθείσα την (), την () 2003 συνεπλήρωσε το 13ον έτος της ηλικίας της και επομένως από () 2003 και εντεύθεν η αποδιδομένη εις τον κατηγορούμενον πράξις της αποπλανήσεως παιδίσκης έφερε πλημμεληματικόν χαρακτήρα κατά την διάταξιν του άρθρου 339 § 1 στοιχ. γ΄ ΠΚ. Συνεπώς, εφ΄όσον η ανωτέρω πράξις φέρεται τελεσθείσα κατ΄εξακολούθησιν κατά το θέρος του 2003 και εις μη διακριβωθείσας ημερομηνίας του ανωτέρω χρονικού διαστήματος, το Συμβούλιον Εφετών έπρεπε, συμφώνως προς την αρχήν in dubio pro reo, να θεωρήση ότι άπασαι αι μερικώτεραι πράξεις είχον τελεσθή από () έως () 2003, οπότε λόγω της συμπληρώσεως υπό της παθούσης του 13ου έτους της ηλικίας της, η πράξις της αποπλανήσεως παιδίσκης έφερε πλημμεληματικόν χαρακτήρα και συνακολούθως το αξιόποινον αυτής είχε εξαλειφθή διά της παραγραφής, λόγω παρελεύσεως πενταετίας από της τελέσεώς της, μη συντρεχούσης περιπτώσεως αναστολής αυτής. Κατ΄ακολουθίαν το Συμβούλιον, εφ΄όσον διά του προσβαλλομένου βουλεύματός του δεν έπαυσεν οριστικώς την ποινικήν δίωξιν λόγω παραγραφής, αλλά παρέπεμψε τον κατηγορούμενον εις το ακροατήριον διά την πράξιν αυτήν, υπερέβη θετικώς την εξουσίαν του (ΑΠ 48/2006 ΠοινΔικ 2006 σελ. 797 κ.ά.). Επίσης το Συμβούλιον υπερέβη θετικώς την εξουσίαν του, διότι παρέπεμψεν επιπροσθέτως τον κατηγορούμενον διά κατάχρησιν ανηλίκου εις ασέλγειαν κατ΄εξακολούθησιν, πράξιν φερομένην ως τελεσθείσαν κατά το θέρος του 2003 εις βάρος της αυτής παθούσης. Τούτο δε, διότι η πράξις αυτή, προ της αντικαταστάσεως του άρθρου 342 ΠΚ διά της διατάξεως του άρθρου 24 ν. 3500/2006, έφερε πλημμεληματικόν χαρακτήρα, και ως εκ τούτου το αξιόποινον αυτής, κατά τον χρόνον εκδόσεως του προσβαλλομένου βουλεύματος, είχεν υποκύψει εις την παραγραφήν λόγω παρόδου πενταετίας από της τελέσεως αυτής, μη συντρεχούσης περιπτώσεως αναστολής της.
Επομένως το προσβαλλόμενον βούλευμα πρέπει να αναιρεθή δι΄ ύπέρβασιν εξουσίας κατ΄άρθρον 484 § 1 στοιχ. στ΄ ΚΠοινΔ, λόγος αναιρέσεως που λαμβάνεται υπ΄όψιν αυτεπαγγέλτως κατ΄άρθρον 485 § 3 ΚΠοινΔ και ακολούθως να παύση οριστικώς η ποινική δίωξις λόγω παραγραφής.
Δια ταύτα προτείνομεν:
Ι. Να γίνη τυπικώς δεκτή η από 12 Φεβρουαρίου 2009 αίτησις αναιρέσεως του Ι.Κ. ΙΙ. Να απορριφθή η από 12 Φεβρουαρίου 2009 αίτησις του ανωτέρω αναιρεσείοντος περί αυτοπροσώπου εμφανίσεώς του ενώπιον του υμετέρου Δικαστηρίου. ΙΙΙ. Να αναιρεθή το προσβαλλόμενον. 3/2009 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Καλαμάτας. IV. Να παύση οριστικώς η ποινική δίωξις κατά του ανωτέρω αναιρεσείοντος διά α) αποπλάνησιν κατ΄εξακολούθησιν παιδίσκης, συμπληρωσάσης το 13ον έτος της ηλικίας της και β) κατάχρησιν ανηλίκου εις ασέλγειαν, πράξεις που φέρονται ως υπ΄αυτού τελεσθείσαι εις Καλαμάταν κατά το από 15 Αυγούστου 2003 έως 21 Σεπτεμβρίου 2003 χρονικόν διάστημα εις βάρος της Π.
Ο Αντεισαγγελεύς του Αρείου Πάγου
Ανδρέας Ι. Ζύγουρας
Αφού άκουσε τον αντεισαγγελέα, που αναφέρθηκε στην παραπάνω εισαγγελική πρόταση και έπειτα αποχώρησε, σκέφθηκε σύμφωνα με το νόμο:
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
() Κατά το άρθρο 339 § 1 ΠΚ, όποιος ενεργεί ασελγή πράξη με πρόσωπο νεότερο των 15 ετών ή το παραπλανά με αποτέλεσμα να ενεργήσει ή να υποστεί τέτοια πράξη, τιμωρείται αν δεν υπάρχει περίπτωση να τιμωρηθεί βαρύτερα για το έγκλημα του άρθρου 351Α, ως εξής: α) αν ο παθών δεν συμπλήρωσε τα δέκα έτη, με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών, β) αν ο παθών συμπλήρωσε τα δέκα έτη, όχι όμως και τα δεκατρία έτη, με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών και γ) αν συμπλήρωσε τα δεκατρία έτη με φυλάκιση. Περαιτέρω, κατά το άρθρο 342 του ΠΚ, όπως ίσχυε πριν από την αντικατάστασή του με το άρθρο 24 ν. 3500/2006, με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους τιμωρούνται, μεταξύ άλλων, και οι δάσκαλοι ή παιδαγωγοί που ενεργούν ασελγή πράξη με τους ανηλίκους μαθητές τους ή με εκείνους που παιδαγωγούν.
Εξάλλου, κατά τα άρθρα 111 § 1 και 3 και 112 ΠΚ, το αξιόποινο εξαλείφεται με την παραγραφή, ο χρόνος της οποίας στα πλημμελήματα είναι πενταετής και αρχίζει από την ημέρα που τελέσθηκε η αξιόποινη πράξη, ενώ κατά το άρθρο 113 § 2 και 3 του ίδιου Κώδικα, η προθεσμία της παραγραφής αναστέλλεται για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η κύρια διαδικασία και έως ότου γίνει αμετάκλητη η καταδικαστική απόφαση, όχι όμως περισσότερο από τρία χρόνια για τα πλημμελήματα. Η ανωτέρω παραγραφή, όπως προκύπτει από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων του ΠΚ και εκείνων των άρθρων 484 § 2, 318 και 310 του ΚΠοινΔ, εξετάζεται αυτεπαγγέλτως από το Συμβούλιο και προτείνεται σε κάθε στάση της ποινικής διαδικασίας και ενώπιον του Αρείου Πάγου, ο οποίος διαπιστώνοντας τη συμπλήρωσή της οφείλει και αυτεπαγγέλτως να παύσει οριστικώς την ποινική δίωξη, υπό την προϋπόθεση ότι η αίτηση για αναίρεση είναι εμπρόθεσμη και νομότυπη.
Τέλος, θεμελιώδες αξίωμα του ποινικού συστήματος αποτελεί η αρχή in dubio pro reo, η οποία αντανακλά και στους λόγους εξαλείψεως του αξιοποίνου της πράξεως, όπως είναι η παραγραφή. Έτσι, εφόσον ο χρόνος τελέσεως της πράξεως εμπίπτει σε χρονικό διάστημα που δεν εξειδικεύεται, οι αμφιβολίες ως προς τον ακριβή χρόνο τελέσεως αυτής που επιδρά στον χαρακτηρισμό της ως κακουργήματος ή πλημμελήματος και επομένως και στην παραγραφή, ερμηνεύονται υπέρ του κατηγορουμένου σύμφωνα με την ανωτέρω αρχή και συνεπώς θεωρείται ως χρόνος τελέσεως το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η πράξη αποτελεί πλημμέλημα και το αξιόποινο έχει υποκύψει σε παραγραφή.
Στην προκειμένη περίπτωση, το Συμβούλιο Εφετών Καλαμάτας, με το προσβαλλόμενο υπ αριθ. 3/2009 βούλευμά του απέρριψε την έφεση του κατηγορουμένου και ήδη αναιρεσείοντος κατά του υπ αριθ. 81/2008 βουλεύματος του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Καλαμάτας, το οποίο παρέπεμψε αυτόν στο ακροατήριο για να δικαστεί για κατ εξακολούθηση αποπλάνηση παιδιού που συμπλήρωσε τα δέκα έτη όχι όμως και τα δεκατρία έτη και για κατ εξακολούθηση κατάχρηση ανηλίκου σε ασέλγεια, πράξεις οι οποίες φέρονται ότι τελέστηκαν το θέρος του 200ο3 σε βάρος της Π., που () σύμφωνα με το σε χρήση ημερολόγιο, η παθούσα την 15.8.2003 συμπλήρωσε τα δεκατρία έτη, από την χρονολογία αυτή και μετά, η αποδιδόμενη στον κατηγορούμενο πράξη της αποπλανήσεως παιδιού φέρει πλημμεληματικό χαρακτήρα, σύμφωνα με το άρθρο 339 § 1 περ. γ ΠΚ.
Συνεπώς, αφού η ανωτέρω πράξη φέρεται ότι τελέστηκε το θέρος του 2003 και σε μη διακριβωθείσες ημερομηνίες του χρονικού αυτού διαστήματος, έπρεπε το Συμβούλιο Εφετών, σύμφωνα με την προαναφερθείσα αρχή in dubio pro reo, να θεωρήσει ότι όλες οι μερικότερες πράξεις του ως άνω εγκλήματος τελέστηκαν από 15.8.2003 μέχρι 21.9.2003, οπότε λόγω του πλημμεληματικού του χαρακτήρα, το αξιόποινο αυτού είχε εξαλειφθεί με παραγραφή, επειδή παρήλθε πενταετία από της τελέσεώς του, ενώ δεν συντρέχει περίπτωση αναστολής της παραγραφής.
Επομένως, το Συμβούλιο, με το να μην παύσει οριστικά την ποινική δίωξη κατά του κατηγορουμένου για την ανωτέρω πράξη, αλλά να προχωρήσει στην εξέταση της εφέσεως και να την απορρίψει, υπερέβη την εξουσία του.
Στην ίδια πλημμέλεια της υπερβάσεως εξουσίας υπέπεσε το Συμβούλιο και σχετικά με την πράξη της καταχρήσεως σε ασέλγεια, η οποία, όπως αναφέρθηκε, φέρει πλημμεληματικό χαρακτήρα.
Επομένως, κατά παραδοχή του λόγου αναιρέσεως από το άρθρο 484 § 1 στοιχ. στ΄ του ΚΠΔ, ο οποίος λαμβάνεται υπόψη αυτεπαγγέλτως, αφού η αίτηση αναιρέσεως είναι εμπρόθεσμη και νομότυπη, όπως προαναφέρθηκε (άρθρο 484 § 2 ΚΠοινΔ), πρέπει να αναιρεθεί το προσβαλλόμενο βούλευμα και ακολούθως να παύσει οριστικά η ποινική δίωξη για τις ως άνω πράξεις λόγω παραγραφής.
Τέλος, το αίτημα του αναιρεσείοντος για αυτοπρόσωπη εμφάνισή του ενώπιον του Συμβουλίου τούτου πρέπει να απορριφθεί, γιατί αυτός εκθέτει λεπτομερώς τις απόψεις του τόσο στην αίτηση αναιρέσεως όσο και στο από 9.3.2009 υπόμνημά του, ώστε να παρέλκει η αυτοπρόσωπη εμφάνισή του για παροχή διευκρινίσεων.
Στις περιπτώσεις που ο χρόνος τελέσεως της πράξεως εμπίπτει σε χρονικό διάστημα που δεν εξειδικεύεται, οι αμφιβολίες ως προς τον ακριβή χρόνο τελέσεως αυτής που επιδρά στον χαρακτηρισμό της ως κακουργήματος ή πλημμελήματος, και επομένως και στην παραγραφή, ερμηνεύονται υπέρ του κατηγορουμένου σύμφωνα με τη θεμελιακή αρχή, κατα την οποία η αμφιβολία ισχύει υπέρ του κατηγορουμένου, και συνεπώς θεωρείται ως χρόνος τελέσεως το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η πράξη αποτελεί πλημμέλημα και το αξιόποινο έχει υποκύψει σε παραγραφή.
Aρειος Πάγος (ποινικό τμήμα σε συμβούλιο) 1745/2009 [Ι. Παπαδόπουλος]
(Σύνθεση: Εμ. Καλούδης, Αιμ. Λίτινα· εισαγγελέας: Ν. Μαύρος)
ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ν. Μαύρος εισήγαγε για κρίση στο Συμβούλιο τη σχετική δικογραφία με την πρόταση του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ανδρέα Ζύγουρα με αριθμό 81/6.3.2009, στην οποία αναφέρονται τα ακόλουθα:
(...) Φέρομεν ενώπιον του Δικαστηρίου υμών, συμφώνως με το άρθρον 485 § 1 ΚΠοινΔ, την παραδεκτώς, κατά τας διατάξεις των άρθρων 465 § 1, 473 § 1, 474 και 482 § 1 ιδίου Κώδικος ασκηθείσαν υπό του κατηγορουμένου Ι.Κ () αίτησιν αναιρέσεως κατά του 3/2009 βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Καλαμάτας και εκθέτομεν τα εξής:
Ι. Διά του πληττομένου βουλεύματος απερρίφθη κατ΄ουσίαν η έφεσις του ανωτέρω κατηγορουμένου κατά του 81/2008 βουλεύματος του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Καλαμάτας και επεκυρώθη το βούλευμα τούτο, που τον παρέπεμψεν εις το ακροατήριον διά να δικασθή διά α) αποπλάνησιν κατ΄ εξακολούθησιν παιδίσκης, συμπληρωσάσης τα δέκα όχι όμως και τα δεκατρία έτη (άρθρον 339 § 1 στοιχ. β ΠΚ) και β) κατάχρησιν ανηλίκου εις ασέλγειαν (άρθρ. 342 § 1 ΠΚ ως ίσχυε προ της αντικαταταστάσεώς του δι΄άρθρου 24 ν. 3500/2006). Κατά του βουλεύματος τούτου παραπονείται ήδη ο αναιρεσείων, προβάλλων τους υπό του άρθρου 484 § 1 στοιχ. β΄ και δ΄ ΚΠοινΔ λόγους αναιρέσεως εσφαλμένης εφαρμογής και ερμηνείας ουσιαστικών ποινικών διατάξεων και ελλείψεως ειδικής αιτιολογίας.
ΙΙ. Το αίτημα του αναιρεσείοντος κατηγορουμένου περί αυτοπροσώπου εμφανίσεώς του ενώπιον του Συμβουλίου υμών (άρθρα 309 § 2 και 485 § 1, 3 και 4 ΚΠοινΔ) είναι προεχόντως απαράδεκτον καθότι αόριστον, αφού δεν αναφέρονται εις αυτό έστω και συνοπτικώς τα ζητήματα διά τα οποία προτίθεται να παράσχη διευκρινίσεις (ΑΠ 1762/2006 Π Λογ 2006 σελ. 1882 κ.ά.). Κατά πάσαν δε περίπτωσιν είναι αβάσιμον, αφού ο αναιρεσείων διά του δικογράφου της αιτήσεως αναιρέσεως προβάλλει και αναλύει διεξοδικώς τους λόγους αναιρέσεως του βουλεύματος, ώστε να παρέλκη η αυτοπρόσωπος εμφάνισίς του εις το Συμβούλιον διά περαιτέρω διευκρίνισιν αυτών (ΑΠ 1574/2007, Π Λογ 2007 σελ. 1119, 1762/2006 ενθ΄ανωτ.).
ΙΙΙ. Θεμελιώδες αξίωμα του ποινικού συστήματος αποτελεί η αρχή in dubio pro reo, η οποία αντανακλά και εις τους λόγους εξαλείψεως του αξιοποίνου ως είναι η παραγραφή. Συνεπώς εφ΄ όσον ο χρόνος τελέσεως του εγκλήματος εμπίπτει εντός χρονικού διαστήματος, που δεν εξειδικεύεται, αι αμφιβολίαι ως προς τον ακριβή χρόνον τελέσεως του εγκλήματος, που επιδρά εις τον χαρακτηρισμόν αυτού ως κακουργήματος ή πλημμελήματος και επομένως εις την παραγραφήν, ερμηνεύονται υπέρ του κατηγορουμένου, συμφώνως προς την αρχήν in dubio pro reo και θεωρείται ως χρόνος τελέσεως το χρονικόν διάστημα, κατά το οποίον τούτο αποτελεί πλημμέλημα και το αξιόποινον έχει υποκύψει εις την παραγραφήν (ΑΠ 1264/2005 Πραξ Λογ ΠΔ 2005 σελ. 407, Χωραφά Ποιν.Δικ. έκδ. 9η, τόμ. α΄ σελ. 435).
ΙV. Εις την προκειμένην περίπτωσιν το αναιρεσιβληθέν βούλευμα απέρριψε την έφεσιν του κατηγορουμένου και επεκύρωσε το πρωτόδικον βούλευμα, που παρέπεμψεν αυτόν εις το ακροατήριον, διά να δικασθή διά το κακούργημα της αποπλανήσεως κατ΄εξακολούθησιν παιδίσκης συμπληρωσάσης το 10ον όχι όμως και το 13ον έτος της ηλικίας της. Κατά το διατακτικόν του πρωτοδίκου βουλεύματος ο κατηγορούμενος παρεπέμφθη διά να δικασθή, ότι εις την Καλαμάταν το θέρος του έτους 2003, διά πλειόνων πράξεων συνιστωσών εξακολούθησιν ενός και του αυτού εγκλήματος, ενήργησεν ασελγείς πράξεις με πρόσωπον που είχε συμπληρώσει τα δέκα, όχι όμως και τα δεκατρία έτη. Συγκεκριμένως δε εις μη εξακριβωθείσας ημερομηνίας κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα ήλθε δέκα φοράς περίπου εις συνουσίαν μετά της Π., γεννηθείσης την (), η οποία κατά τον ως άνω χρόνον είχε συμπληρώσει τα δέκα όχι όμως και τα δεκατρία έτη της ηλικίας της.
Κατά το εν χρήσει ημερολόγιον η θερινή περίοδος διαρκεί από 22 Ιουνίου έως 21 Σεπτεμβρίου. Εξ άλλου η παθούσα, γεννηθείσα την (), την () 2003 συνεπλήρωσε το 13ον έτος της ηλικίας της και επομένως από () 2003 και εντεύθεν η αποδιδομένη εις τον κατηγορούμενον πράξις της αποπλανήσεως παιδίσκης έφερε πλημμεληματικόν χαρακτήρα κατά την διάταξιν του άρθρου 339 § 1 στοιχ. γ΄ ΠΚ. Συνεπώς, εφ΄όσον η ανωτέρω πράξις φέρεται τελεσθείσα κατ΄εξακολούθησιν κατά το θέρος του 2003 και εις μη διακριβωθείσας ημερομηνίας του ανωτέρω χρονικού διαστήματος, το Συμβούλιον Εφετών έπρεπε, συμφώνως προς την αρχήν in dubio pro reo, να θεωρήση ότι άπασαι αι μερικώτεραι πράξεις είχον τελεσθή από () έως () 2003, οπότε λόγω της συμπληρώσεως υπό της παθούσης του 13ου έτους της ηλικίας της, η πράξις της αποπλανήσεως παιδίσκης έφερε πλημμεληματικόν χαρακτήρα και συνακολούθως το αξιόποινον αυτής είχε εξαλειφθή διά της παραγραφής, λόγω παρελεύσεως πενταετίας από της τελέσεώς της, μη συντρεχούσης περιπτώσεως αναστολής αυτής. Κατ΄ακολουθίαν το Συμβούλιον, εφ΄όσον διά του προσβαλλομένου βουλεύματός του δεν έπαυσεν οριστικώς την ποινικήν δίωξιν λόγω παραγραφής, αλλά παρέπεμψε τον κατηγορούμενον εις το ακροατήριον διά την πράξιν αυτήν, υπερέβη θετικώς την εξουσίαν του (ΑΠ 48/2006 ΠοινΔικ 2006 σελ. 797 κ.ά.). Επίσης το Συμβούλιον υπερέβη θετικώς την εξουσίαν του, διότι παρέπεμψεν επιπροσθέτως τον κατηγορούμενον διά κατάχρησιν ανηλίκου εις ασέλγειαν κατ΄εξακολούθησιν, πράξιν φερομένην ως τελεσθείσαν κατά το θέρος του 2003 εις βάρος της αυτής παθούσης. Τούτο δε, διότι η πράξις αυτή, προ της αντικαταστάσεως του άρθρου 342 ΠΚ διά της διατάξεως του άρθρου 24 ν. 3500/2006, έφερε πλημμεληματικόν χαρακτήρα, και ως εκ τούτου το αξιόποινον αυτής, κατά τον χρόνον εκδόσεως του προσβαλλομένου βουλεύματος, είχεν υποκύψει εις την παραγραφήν λόγω παρόδου πενταετίας από της τελέσεως αυτής, μη συντρεχούσης περιπτώσεως αναστολής της.
Επομένως το προσβαλλόμενον βούλευμα πρέπει να αναιρεθή δι΄ ύπέρβασιν εξουσίας κατ΄άρθρον 484 § 1 στοιχ. στ΄ ΚΠοινΔ, λόγος αναιρέσεως που λαμβάνεται υπ΄όψιν αυτεπαγγέλτως κατ΄άρθρον 485 § 3 ΚΠοινΔ και ακολούθως να παύση οριστικώς η ποινική δίωξις λόγω παραγραφής.
Δια ταύτα προτείνομεν:
Ι. Να γίνη τυπικώς δεκτή η από 12 Φεβρουαρίου 2009 αίτησις αναιρέσεως του Ι.Κ. ΙΙ. Να απορριφθή η από 12 Φεβρουαρίου 2009 αίτησις του ανωτέρω αναιρεσείοντος περί αυτοπροσώπου εμφανίσεώς του ενώπιον του υμετέρου Δικαστηρίου. ΙΙΙ. Να αναιρεθή το προσβαλλόμενον. 3/2009 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Καλαμάτας. IV. Να παύση οριστικώς η ποινική δίωξις κατά του ανωτέρω αναιρεσείοντος διά α) αποπλάνησιν κατ΄εξακολούθησιν παιδίσκης, συμπληρωσάσης το 13ον έτος της ηλικίας της και β) κατάχρησιν ανηλίκου εις ασέλγειαν, πράξεις που φέρονται ως υπ΄αυτού τελεσθείσαι εις Καλαμάταν κατά το από 15 Αυγούστου 2003 έως 21 Σεπτεμβρίου 2003 χρονικόν διάστημα εις βάρος της Π.
Ο Αντεισαγγελεύς του Αρείου Πάγου
Ανδρέας Ι. Ζύγουρας
Αφού άκουσε τον αντεισαγγελέα, που αναφέρθηκε στην παραπάνω εισαγγελική πρόταση και έπειτα αποχώρησε, σκέφθηκε σύμφωνα με το νόμο:
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
() Κατά το άρθρο 339 § 1 ΠΚ, όποιος ενεργεί ασελγή πράξη με πρόσωπο νεότερο των 15 ετών ή το παραπλανά με αποτέλεσμα να ενεργήσει ή να υποστεί τέτοια πράξη, τιμωρείται αν δεν υπάρχει περίπτωση να τιμωρηθεί βαρύτερα για το έγκλημα του άρθρου 351Α, ως εξής: α) αν ο παθών δεν συμπλήρωσε τα δέκα έτη, με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών, β) αν ο παθών συμπλήρωσε τα δέκα έτη, όχι όμως και τα δεκατρία έτη, με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών και γ) αν συμπλήρωσε τα δεκατρία έτη με φυλάκιση. Περαιτέρω, κατά το άρθρο 342 του ΠΚ, όπως ίσχυε πριν από την αντικατάστασή του με το άρθρο 24 ν. 3500/2006, με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους τιμωρούνται, μεταξύ άλλων, και οι δάσκαλοι ή παιδαγωγοί που ενεργούν ασελγή πράξη με τους ανηλίκους μαθητές τους ή με εκείνους που παιδαγωγούν.
Εξάλλου, κατά τα άρθρα 111 § 1 και 3 και 112 ΠΚ, το αξιόποινο εξαλείφεται με την παραγραφή, ο χρόνος της οποίας στα πλημμελήματα είναι πενταετής και αρχίζει από την ημέρα που τελέσθηκε η αξιόποινη πράξη, ενώ κατά το άρθρο 113 § 2 και 3 του ίδιου Κώδικα, η προθεσμία της παραγραφής αναστέλλεται για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η κύρια διαδικασία και έως ότου γίνει αμετάκλητη η καταδικαστική απόφαση, όχι όμως περισσότερο από τρία χρόνια για τα πλημμελήματα. Η ανωτέρω παραγραφή, όπως προκύπτει από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων του ΠΚ και εκείνων των άρθρων 484 § 2, 318 και 310 του ΚΠοινΔ, εξετάζεται αυτεπαγγέλτως από το Συμβούλιο και προτείνεται σε κάθε στάση της ποινικής διαδικασίας και ενώπιον του Αρείου Πάγου, ο οποίος διαπιστώνοντας τη συμπλήρωσή της οφείλει και αυτεπαγγέλτως να παύσει οριστικώς την ποινική δίωξη, υπό την προϋπόθεση ότι η αίτηση για αναίρεση είναι εμπρόθεσμη και νομότυπη.
Τέλος, θεμελιώδες αξίωμα του ποινικού συστήματος αποτελεί η αρχή in dubio pro reo, η οποία αντανακλά και στους λόγους εξαλείψεως του αξιοποίνου της πράξεως, όπως είναι η παραγραφή. Έτσι, εφόσον ο χρόνος τελέσεως της πράξεως εμπίπτει σε χρονικό διάστημα που δεν εξειδικεύεται, οι αμφιβολίες ως προς τον ακριβή χρόνο τελέσεως αυτής που επιδρά στον χαρακτηρισμό της ως κακουργήματος ή πλημμελήματος και επομένως και στην παραγραφή, ερμηνεύονται υπέρ του κατηγορουμένου σύμφωνα με την ανωτέρω αρχή και συνεπώς θεωρείται ως χρόνος τελέσεως το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η πράξη αποτελεί πλημμέλημα και το αξιόποινο έχει υποκύψει σε παραγραφή.
Στην προκειμένη περίπτωση, το Συμβούλιο Εφετών Καλαμάτας, με το προσβαλλόμενο υπ αριθ. 3/2009 βούλευμά του απέρριψε την έφεση του κατηγορουμένου και ήδη αναιρεσείοντος κατά του υπ αριθ. 81/2008 βουλεύματος του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Καλαμάτας, το οποίο παρέπεμψε αυτόν στο ακροατήριο για να δικαστεί για κατ εξακολούθηση αποπλάνηση παιδιού που συμπλήρωσε τα δέκα έτη όχι όμως και τα δεκατρία έτη και για κατ εξακολούθηση κατάχρηση ανηλίκου σε ασέλγεια, πράξεις οι οποίες φέρονται ότι τελέστηκαν το θέρος του 200ο3 σε βάρος της Π., που () σύμφωνα με το σε χρήση ημερολόγιο, η παθούσα την 15.8.2003 συμπλήρωσε τα δεκατρία έτη, από την χρονολογία αυτή και μετά, η αποδιδόμενη στον κατηγορούμενο πράξη της αποπλανήσεως παιδιού φέρει πλημμεληματικό χαρακτήρα, σύμφωνα με το άρθρο 339 § 1 περ. γ ΠΚ.
Συνεπώς, αφού η ανωτέρω πράξη φέρεται ότι τελέστηκε το θέρος του 2003 και σε μη διακριβωθείσες ημερομηνίες του χρονικού αυτού διαστήματος, έπρεπε το Συμβούλιο Εφετών, σύμφωνα με την προαναφερθείσα αρχή in dubio pro reo, να θεωρήσει ότι όλες οι μερικότερες πράξεις του ως άνω εγκλήματος τελέστηκαν από 15.8.2003 μέχρι 21.9.2003, οπότε λόγω του πλημμεληματικού του χαρακτήρα, το αξιόποινο αυτού είχε εξαλειφθεί με παραγραφή, επειδή παρήλθε πενταετία από της τελέσεώς του, ενώ δεν συντρέχει περίπτωση αναστολής της παραγραφής.
Επομένως, το Συμβούλιο, με το να μην παύσει οριστικά την ποινική δίωξη κατά του κατηγορουμένου για την ανωτέρω πράξη, αλλά να προχωρήσει στην εξέταση της εφέσεως και να την απορρίψει, υπερέβη την εξουσία του.
Στην ίδια πλημμέλεια της υπερβάσεως εξουσίας υπέπεσε το Συμβούλιο και σχετικά με την πράξη της καταχρήσεως σε ασέλγεια, η οποία, όπως αναφέρθηκε, φέρει πλημμεληματικό χαρακτήρα.
Επομένως, κατά παραδοχή του λόγου αναιρέσεως από το άρθρο 484 § 1 στοιχ. στ΄ του ΚΠΔ, ο οποίος λαμβάνεται υπόψη αυτεπαγγέλτως, αφού η αίτηση αναιρέσεως είναι εμπρόθεσμη και νομότυπη, όπως προαναφέρθηκε (άρθρο 484 § 2 ΚΠοινΔ), πρέπει να αναιρεθεί το προσβαλλόμενο βούλευμα και ακολούθως να παύσει οριστικά η ποινική δίωξη για τις ως άνω πράξεις λόγω παραγραφής.
Τέλος, το αίτημα του αναιρεσείοντος για αυτοπρόσωπη εμφάνισή του ενώπιον του Συμβουλίου τούτου πρέπει να απορριφθεί, γιατί αυτός εκθέτει λεπτομερώς τις απόψεις του τόσο στην αίτηση αναιρέσεως όσο και στο από 9.3.2009 υπόμνημά του, ώστε να παρέλκει η αυτοπρόσωπη εμφάνισή του για παροχή διευκρινίσεων.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου