"Φορολογική μεταχείριση των ποσών που καταβάλλονται στους αμειβόμενους αθλητές - Σχόλιο στην ΓνωμΝΣΚ Ολ 370/24.10.2013"


Στο προηγούμενο τεύχος του περιοδικού (12/2013, σελίδα 1183) στη στήλη Γνωμοδοτήσεις ΝΣΚ, παρουσιάστηκε περίληψη της Γνωμοδότησης 370/2013 της Ολομέλειας του ΝΣΚ. Το θέμα αναφερόταν στη φορολογική μεταχείριση των καταβαλλόμενων ποσών σε αμειβόμενους αθλητές, μετά την νομοθετική μεταβολή για τα εισοδήματα αυτά, από 1.1.2010, ήτοι πώς θα αντιμετωπισθεί το εισόδημα που προέρχεται από συμβόλαια που υπεγράφησαν πριν από αυτήν την ημερομηνία και πώς όταν προέρχεται από συμβόλαια που υπεγράφησαν μετά.

Ο νόμος 3842/2010 και το πρώτο μνημόνιο εκείνης της χρονιάς, αν μη τι άλλο, τοποθέτησαν τις βάσεις για την σταδιακή κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης των εισοδημάτων. Η βούληση του νομοθέτη, ως αποτέλεσμα ισχυρού αιτήματος της κοινωνίας, είναι να καταργηθεί η άδικη αυτοτελής φορολόγηση των εισοδημάτων και να εγκαταλειφθεί η τακτική της φορολογικής μεροληψίας. Σε ποιο βαθμό αυτό επιτεύχθηκε τα χρόνια που ακολούθησαν, μετά την ψήφιση του ως άνω νόμου, είναι ζήτημα μελέτης και σε κάθε περίπτωση, είμεθα σε αναμονή της εφαρμογής του νέου ΚΦΕ (Ν 4172/2013 ), από 1/1/2014, για να διαπιστωθεί η σχετική πρόοδος στο θέμα.

Το ως άνω ερώτημα ως προς το εισόδημα των αμειβόμενων αθλητών, αρχικά τέθηκε στο Β΄ Τμήμα του ΝΣΚ και περιελάμβανε την περίπτωση που κάποιος αθλητής είχε υπογράψει συμβόλαιο, πριν την κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης (δηλαδή, πριν την 31/12/2009), ενώ υπήρχε το ενδεχόμενο να καταβληθούν σε αυτόν ποσά, που αφορούσαν το συγκεκριμένο συμβόλαιο, μετά την ημερομηνία αυτή. Ποια θα είναι η φορολογική αντιμετώπιση αυτών των εισοδημάτων, αφού πλέον από 1.1.2010 η φορολόγησή τους γίνεται με τις γενικές διατάξεις, δηλαδή με την κλίμακα του άρθρου 9; (από 1.1.2014, προφανώς, θα εντάσσεται στην νέα κλίμακα των μισθωτών, του Ν 4172/2013 ).

Το Τμήμα ερμηνεύει (Γνωμ. 181/2013), κατά πρώτον, ότι η καταργηθείσα διάταξη, κατά την αληθή έννοιά της, αναφερόταν σε χρηματικά ποσά καταβαλλόμενα εξαιτίας της υπογραφής του συμβολαίου, τα οποία ενδέχεται να ήταν καταβλητέα τμηματικώς, σε περισσότερα του ενός έτη. ΄Αρα, είναι ισχυρό το ενδεχόμενο να παρουσιαστεί περίπτωση καταβολής αμοιβής μεταγενέστερα (δηλαδή, μετά την 1.1.2010), από συμβόλαιο που υπογράφηκε μέχρι την 31.12.2009.

Περαιτέρω, η νέα διάταξη του άρθρου 46 του ΚΦΕ (όπως τέθηκε με τον Ν 3842/2010 ), με την οποία προβλέπεται η κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης και η υπαγωγή του εισοδήματος στη φορολόγηση με τις γενικές διατάξεις, αναφέρει ρητά την ισομερή κατανομή αυτού, προκειμένου να φορολογηθεί σε όλα τα έτη, για τα οποία διαρκεί το συμβόλαιο.

Παράδειγμα

Σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 46 του ΚΦΕ και την ερμηνευτική εγκύκλιο ΠΟΛ. 1135/ 2010, αν είχαμε συμβόλαιο πχ 900.000 ευρώ, για τρία έτη με έναρξη το 2012, θα έπρεπε σε εφαρμογή του νόμου, ο αθλητής να δηλώσει ως εισόδημα το ποσό των 300.000 ευρώ (900.000,00 / 3) για κάθε έτος διάρκειας του συμβολαίου ενώ ο Αθλητικός Σύλλογος (ΠΑΕ κ.λπ.) θα έπρεπε να υπολογίσει την παρακράτηση φόρου για το έτος έναρξης, επί ποσού 900.000 ευρώ, δηλαδή σύνολο φόρου: 392.420 ευρώ, βάσει κλίμακας του άρθρου 9 (εισοδήματα 2012): 32.420 + (800.000 χ 45%), παρακρατώντας και αποδίδοντας το 1/3 αυτών δηλαδή 130.806,70 ευρώ. Ομοίως θα υπολογιστεί ο παρακρατούμενος φόρος και για τα επόμενα έτη.

Συνεπώς, το Γνωμοδοτικό όργανο, στη σύνθεση του Τμήματος Β΄, επιχειρώντας την εφαρμογή της Αριστοτέλειας αρχής «...δίκαιόν εστί το δίχα», (δηλαδή, να μην στενοχωρήσουμε καμιά πλευρά), καταλήγει (πλειοψηφικά) στο συμπέρασμα, ότι πρέπει να δοθεί η δυνατότητα κατανομής των ποσών που καταβάλλονται μετά την 1.1.2010 (για συμβόλαια που υπεγράφησαν μέχρι 31.12.2009), σε εφαρμογή των νέων διατάξεων του άρθρου 46, παρ. 1 του ΚΦΕ, στα έτη συνεργασίας με τον αθλητή από την ημερομηνία αυτή και μετά, όπως ακριβώς θα ισχύει και για τις υπογραφές των νέων συμβολαίων (μετά την 1.1.2010).

Ωστόσο, υπήρξε μειοψηφών σύμβουλος, στη συνεδρίαση του Τμήματος Β΄, ο οποίος διατύπωσε την άποψη ότι εισοδήματα της κατηγορίας αυτής που αποκτώνται μετά την 1.1.2010, αναφερόμενα σε συμβάσεις που καταρτίστηκαν μέχρι 31.12.2009, θα πρέπει να μην τύχουν αυτής της μεταχείρισης, αλλά να φορολογηθούν με τις γενικές διατάξεις, χωρίς την δυνατότητα της κατανομής. Το επιχείρημα είναι ότι τα εισοδήματα αυτά έχουν ήδη τύχει της «άκρως ευνοϊκής αυτοτελούς φορολόγησης» του 20% και συνεπώς δεν θα πρέπει να δοθεί και δεύτερο φορολογικό πλεονέκτημα, δηλαδή αυτό της κατανομής τους.

Κατά την γνώμη μας, η μειοψηφήσασα ως άνω άποψη, χαρακτηρίζεται μεν για αυστηρότητά της, ωστόσο είναι περισσότερο δίκαιη, βάσει του προταθέντος επιχειρήματος, αλλά και για έναν πρόσθετο λόγο: Η καταργηθείσα παρ. 2 του άρθρου 14 του Ν 2238/1994 , η οποία προέβλεπε την ευνοϊκή μεταχείριση των εισοδημάτων αυτής της κατηγορίας, με την αυτοτελή φορολόγηση 20% και την εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης, δεν ανέφερε ρητά την δυνατότητα κατανομής του σε περισσότερα έτη. Η ερμηνεία αυτή δόθηκε εξαιτίας του γεγονότος ότι, αφού αφορά καταβαλλόμενα ποσά, λόγω υπογραφής σύμβασης, ενδέχεται τα ποσά αυτά να είναι καταβλητέα τμηματικώς σε περισσότερα έτη. Αντιθέτως, η νέα διάταξη του άρθρου 46 του ΚΦΕ (ισχύς για συμβόλαια που υπογράφονται από 1.1.2010 και μετά), αναφέρει ρητά την ισομερή κατανομή του εισοδήματος (βλέπε το ανωτέρω παράδειγμα).

Ακολούθως, ορθότατα, κατά την γνώμη μας, αποφασίστηκε ομόφωνα να παραπεμφθεί το ερώτημα στην Ολομέλεια του ΝΣΚ, λόγω της συνάρτησής του με ζητήματα διαχρονικού δικαίου, αλλά όχι μόνο.

Περαιτέρω, κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια του Γνωμοδοτικού Οργάνου, έχουμε πλήρη ανατροπή. Η πλειοψηφήσασα γνώμη δέχεται ότι τα εισοδήματα των αθλητών (και προπονητών), τα οποία αποκτώνται από 1.1.2010 και μετά, εξαιτίας όμως συμβολαίων που υπεγράφησαν πριν από αυτή την ημερομηνία, φορολογούνται βάσει της κλίμακας του άρθρου 9 του ΚΦΕ, χωρίς την κατανομή τους στα έτη που διαρκεί η συμβατική σχέση. Αντιθέτως, η φορολόγηση των εισοδημάτων της κατηγορίας αυτής, που αφορούν συμβόλαια που καταρτίζονται και υπογράφονται μετά την 1.1.2010, ενεργείται βάσει των νέων διατάξεων που τέθηκαν με τον Ν 3842/2010 , δηλαδή με την κλίμακα του άρθρου 9 του ΚΦΕ, αλλά και με την κατανομή τους στα έτη της συμβατικής σχέσης.

Τα επιχειρήματα εκατέρωθεν είναι ενδιαφέροντα, ασφαλώς δε, θα πρέπει να ακολουθήσει και η αποδοχή ή μη της γνωμοδότησης από τον Υπουργό, ώστε να διαπιστωθεί (;) η ορθή, ή μη εφαρμογή της, στην πράξη.

Πάντως, αξίζει κατά την άποψή μας, να μείνουμε λίγο στο επιχείρημα της μειοψηφίας στην Ολομέλεια, η οποία, υπενθυμίζουμε, ήταν η πλειοψηφήσασα γνώμη, κατά την συνεδρίαση του Τμήματος Β΄ (Γνωμ. 181/2013). Το σκεπτικό της λοιπόν είναι, ότι σαφώς ο νομοθέτης έθεσε μεν ως στόχο την κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης του συγκεκριμένου εισοδήματος, πλην όμως δικαιολογημένη και αυτονόητη πρέπει να θεωρείται η πρόθεσή του για ίση φορολογική μεταχείριση εισοδημάτων ακριβώς ομοίων κατηγοριών αθλητών και πηγής προέλευσης και όχι να τίθεται ως κριτήριο διάκρισης το συμπτωματικό γεγονός του χρόνου υπογραφής του συμβολαίου (πριν την 1.1.2010, ή μετά). Συνεπώς, καταλήγει η γνώμη της μειοψηφίας στην Ολομέλεια, κατά ορθή ερμηνεία των διατάξεων, θα πρέπει (και) για τα εισοδήματα, τα οποία προέρχονται από συμβόλαια που υπεγράφησαν πριν από την 1.1.2010, αλλά αποκτώνται μετά την ημερομηνία αυτή, να φορολογούνται μεν με την κλίμακα του άρθρου 9 (δηλαδή με τις γενικές διατάξεις), αλλά με την δυνατότητα κατανομής τους σε όλα τα έτη διάρκειας του συμβολαίου, μετά την 1.1.2010.

Το σχόλιό μας, που μπορεί να «λειτουργήσει» και ως αντεπιχείρημα, είναι ότι το «συμπτωματικό γεγονός» του χρόνου υπογραφής μιας σύμβασης, αποκτά το δικό του ειδικό βάρος και δεν συνιστά αμελητέα παράμετρο, όταν διαχρονικά διαφοροποιούνται φορολογικές διατάξεις, με σκοπό την απάλειψη αδικιών. Κοντολογίς, ο αθλητής ή ο προπονητής, με το προηγούμενο καθεστώς της αυτοτελούς φορολόγησης, όταν ελάμβαναν τα εκατομμύρια ευρώ ως αμοιβές (μπορεί να τα άξιζαν, αυτό δεν το σχολιάζουμε) και κατέβαλαν φόρο 20%, με εξάντληση κάθε άλλης φορολογικής υποχρέωσης, «έτριβαν» τα χέρια τους για την ιδιαίτερη αυτή μεταχείριση. Αυτό δε, ενδεχομένως, σε βάρος άλλων κατηγοριών εισοδημάτων που δεν διέθεταν το πλεονέκτημα της (άδικης) αυτοτελούς φορολόγησης.

Ο νομοθέτης θεώρησε δίκαιο ότι τα εισοδήματα των αθλητών και προπονητών που αφορούν νέα συμβόλαια και μπαίνουν τώρα (1.1.2010) στον «χορό» της φορολόγησης με τις γενικές διατάξεις, να έχουν το πλεονέκτημα της κατανομής στα έτη συνεργασίας και παροχής των υπηρεσιών τους. Η μη ρητή αναφορά του, ή με κάποια μεταβατική διάταξη, στα εισοδήματα που προέρχονται από συμβόλαια που υπεγράφησαν μέχρι την 31.12.2009, συνεπάγεται την αποδοχή διατάξεων διαχρονικού δικαίου του Ν 3842/2010

Σχόλια